Cây chó đẻ – Diệp hạ châu

Mô tả về cây chó đẻ

Cây chó đẻ răng cưa hay còn được gọi là diệp hạ châu đắng, cam kiềm, rút đất, khao ham( tày). Tên khoa học là: Phyllanthus amarus Schumach. & Thonn.Họ: Thầu dầu Phyllanthaceae.

Là cây thảo sống hàng năm (Có thể nhiều năm) , cao từ 20-30cm, có thể còn lớn đến 60-70cm. Thân nhẵn hường có màu xanh, đỏ. Lá mọc so le, hình bầu dục, xếp xít nhau thành hai dãy như một lá kép hình lông chim, mặt trên xanh lục nhạt, mặt dưới mày xám nhạt, dài 1 – 1,5 cm, rộng 3 – 4 mm; cuống lá rất ngắn. Hoa mọc ở kẽ lá, có cuống ngắn, đơn tính cùng gốc; hoa đực ở đầu cành có 6 lá dài, 3 nhị, chỉ nhị ngắn; hoa cái ở cuối cành, 6 lá dài, bầu hình trứng. Quả nang, hình cầu, hơi dẹt, mọc rủ xuống ở dưới lá, có khía mờ và có gai; hạt hình 3 cạnh. Mùa hoa: tháng 4 – 6, mùa quả: tháng 7 – 9.

Cây chó đẻ là cây ưa ẩm và ưa sáng hoặc có thể hơi chịu bóng, thường mọc lẫn trong các bãi cỏ, ở ruộng cao (đất trồng màu), nương rẫy, vườn nhà và đôi khi ở vùng đồi. Cây con mọc từ hạt vào cuối mùa xuân, sinh trưởng nhanh trong mùa hè và tàn lụi vào giữa mùa thu.

Trên thế giới, các loài này cũng có vùng phân bố rộng rãi ở một số nước nhiệt đới Châu Á khác như Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan, Campuchia, Lào và ở cả Nam Trung Quốc. Ở Việt Nam, chi này có khoảng 40 loài, trong đó đáng chú ý là 2 loài Phyllanthus urinaria L. và P. niruri L. có hình dáng gần giống nhau, mọc rải rác khắp nơi trừ vùng núi cao lạnh.

Tác dụng của cây chó đẻ răng cưa

Bảo vệ phục hồi chức năng gan

Dựa trên những nghiên cứu về cây chó đẻ, người ta thấy có kháng nguyên HBsAg, chứng tỏ cây tác dụng rất tốt trong việc kháng virus viêm gan B và ngăn ngừa được bệnh. Vì thế, với những ai mới được phỏng đoán bị viêm gan giai đoạn đầu, hoặc dòng họ có người bị bệnh gan và lo sợ mình cũng sẽ mắc bệnh, thì nên tìm sản phẩm từ cây chó đẻ răng cưa càng sớm càng tốt để ngăn ngừa bệnh gan hoành hành.

Điều trị viêm gan B

Cây chó đẻ đã được Bệnh viên Quân khi IV đem vào thử nghiệm lâm sàng điều trị bệnh viêm gan B mãn tính trên 54 bệnh nhân. Và sau khoảng 4- 5 tháng theo dõi, bệnh nhân đã giảm hoặc mất đi các triệu chứng lâm sàn có ở bệnh viêm gan B, đồng thời phục hồi chức năng gan một cách đáng kể. Vì thế, tác dụng của cây chó đẻ răng cưa này đã trở nên nổi tiếng, cây đã được Bộ Y tế cho phép các Viện Dược liệu sản xuất với chức năng chính không những chữa bệnh gan, men gan tăng cao

Cây chó đẻ điều trị viêm gan, suy gan

Giảm béo

Lá sen và cây chó đẻ- Diệp hạ châu là một kết hợp với điều trị bệnh béo phì, ăn nhiều thức ăn ngọt, sử dụng nhiều rượu bia. Khi kết hợp hai vị thuốc này cùng với chế độ ăn hợp lý, ít chất béo, tăng vận động thì người dùng sẽ đạt được mức cân nặng hợp lý và phòng chống được nhiều bệnh tật. Ngoài ra, theo Y học cổ truyền thì cây chó đẻ có vị ngọt, hơi đắng, tính mát. Nhiều dân tộc đã sử dụng loại cây dược thảo này để chữa những bệnh nặng như: vàng da, bệnh lậu, viêm đại tràng, viêm phế quản, viêm âm đạo, u đau đớn kéo dài,…

Và cả những bệnh nhẹ như: hen, sốt li bì, viêm họng, khó tiêu,…Không những thế, cây còn có thể sử dụng để đắp, chữa tại chỗ cho các bệnh ngoài da như: lở loét, ngứa ngáy, sưng hoặc phù nề.

Giải độc:

Người Việt Nam, Ấn Độ, Trung Quốc dùng cây chó đẻ-  Diệp hạ châu để trị các chứng mụn nhọt, lở loét, đinh râu, rắn cắn, giun. Nhân dân Java, Ấn Độ dùng để chữa bệnh lậu. Theo kinh nghiệm dân gian Malaysia, Diệp hạ châu có thể dùng để trị các chứng viêm da, viêm đường tiết niệu, giang mai, viêm âm đạo,…

Điều trị các bệnh về đường tiêu hóa:

Cây thuốc có khả năng kích thích ăn ngon, kích thích trung tiện. Người Ấn Độ dùng để chữa các bệnh viêm gan, vàng da, kiết lỵ, táo bón, thương hàn, viêm đại tràng. Nhân dân vùng Haiti, Java dùng cây thuốc này trị chứng đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa,.

Điều trị các bệnh về đường hô hấp:

Người Ấn Độ sử dụng cây chó đẻ-  Diệp hạ châu để trị ho, viêm phế quản, hen phế quản, lao,…

Tác dụng giảm đau: 

Tác dụng giảm đau của cây chó đẻ-  Diệp hạ châu mạnh hơn indomethacin gấp 4 lần và mạnh hơn 3 lần so với morphin. Tác dụng này được chứng minh là do sự hiện diện của acid gallic, ethylester và hỗn hợp steroid (beta sitosterol và stigmasterol) có trong cây chó đẻ-  Diệp hạ châu.

Có tác dụng lợi tiểu:

Y học cổ truyền một số nước đã sử dụng cây chó đẻ- Diệp hạ châu làm thuốc lợi tiểu, trị phù thũng. Ở Việt Nam, Diệp hạ châu được dùng sớm nhất tại Viện Đông y Hà Nội (1967) trong điều trị xơ gan cổ trướng. Một nghiên cứu của trường Đại học Dược Santa Catarina (Brazil-1984) đã phát hiện một alkaloid của Diệp hạ châu (phyllan thoside) có tác dụng chống co thắt cơ vân và cơ trơn, các nhà khoa học đã nhờ vào điều này để giải thích hiệu quả điều trị sỏi thận, sỏi mật của cây thuốc.

Điều trị tiểu đường:

Tác dụng giảm đường huyết của cây chó đẻ- Diệp hạ châu (Phyllanthus niruri) đã được kết luận vào năm 1995, đường huyết đã giảm một cách đáng kể trên những bệnh nhân tiểu đường khi cho uống thuốc này trong 10 ngày.

Một số bài thuốc thông dụng của cây chó đẻ trong chữa bệnh

Bài thuốc 1: Chữa sốt rét (Triệt ngược thang):

Cây chó đẻ 8g; thảo quả, dây hà thủ ô, lá mãng cầu ta tươi, thường sơn, dây gắm, mỗi vị 10g; binh lang (hạt cau), ô mai, dây cóc (Derris trifoliata Lour.), mỗi vị 4g.
Sắc với 600ml nước, còn 200ml, chia uống 2 lần trước khi lên cơn sốt rét 2 giờ. Nếu không hết cơn thêm sài hồ 10g.

Cây chó đẻ cùng những vị thuốc thảo dược khác trong chữa bệnh

Bài thuốc 2: Chữa ăn không ngon miệng, đau bụng, sốt, nước tiểu màu sẫm:

Cây chó đẻ 1g, nhọ nồi 2g, xuyên tâm liên 1g.

Tất cả những vị thuốc trên phơi khô trong râm và tán bột. Sắc bột thuốc này và uống ngay một lúc. Uống mỗi ngày 3 lần (Y học dân gian Ấn Độ).

Bài thuốc 3: Chữa viêm gan vàng da, viêm thận đái đỏ, hoặc viêm ruột tiêu chảy, hoặc mắt đau sưng đỏ:

Cây chó đẻ 40g, mã đề 20g, dành dành 12g.

Tất cả sắc lấy nước uống.

Bài thuốc 4: Chữa viêm gan B:

Cây chó đẻ 30g, nhân trần 12g, sài hồ 12g, chi từ 8g, hạ khô thảo 12g.

Tất cả sắc (nấu) uống ngày 1 thang.

Bài thuốc 5: Chữa suy gan (do sốt rét, sán lá, lỵ amip, ứ mật, nhiễm độc):

Cây chó đẻ sao khô 20g, cam thảo đất sao khô 20g.

Sắc nước uống hằng ngày.

Những lưu ý khi dùng cây chó đẻ

• Không thể phụ nhận tác dụng của cây chó đẻ với sức khỏe con người, tuy nhiên, nếu dùng cây chó đẻ không đúng cách, không đúng liều lượng nó lại phản tác dụng và có thể gây ra những nguy hiểm cho người dùng
• Không lạm dụng dùng để giải nhiệt bởi nếu người sử dụng cây chó đẻ ở thể hàn mà lại dùng cây chó đẻ thường xuyên và dùng liều lượng nhiều thì lại vô cùng nguy hại. Nguyên nhân là do, khi uống vào cơ thể, cây chó đẻ làm cho cơ thể càng bị hàn nặng hơn, ức chế nhiệt trong người. Một khi cơ thể bị mất cân bằng sẽ sinh ra nhiều bệnh tật.
• Cây chó đẻ có thể làm giảm khả năng thụ thai bởi vì theo Đông y, cây chó đẻ rất tối kị với những phụ nữ mang thai. Nguyên nhân là vì đặc tính của cây thuốc này là gây co mạch máu và tử cung, uống vào sẽ khó thụ thai, dễ bị trụy thai.
• Dùng cây chó đẻ có thể bị phá hồng cầu, suy giảm miễn dịch với những người không có thương tổn ở gan, sức khỏe bình thường, mà uống thuốc sắc đậm đặc từ cây chó đẻ sẽ bị phá hồng huyết cầu, có trường hợp bị băng huyết, suy giảm hệ miễn dịch, đổ bệnh nghiêm trọng.
• Nếu bạn là người hoàn toàn khỏe mạnh và không bị mắc bất cứ bệnh gì về gan hoặc thận. Tuyệt đối không được sử dụng cây chó đẻ để uống hằng ngày kẻo bạn sẽ bị ngộ độc và gây ra tổn thương ngược lại lên gan và thận của bạn.